Over presteren en je goed voelen

We hebben geleerd dat we beloond worden wanneer we dingen goed doen. Eigenlijk al van kinds af aan. Een beloning voor een goed rapport, voor het leren strikken van onze veters, enzovoort. En daardoor hebben we onbewust aangeleerd dat productief zijn de norm is om een goed mens te zijn en je goed te mogen voelen over jezelf. Kortom: presteren betekent een goed gevoel. Maar klopt dat wel?

Luister je liever dan dat je leest? Je vindt de podcast aflevering over dit onderwerp op mijn Spotify kanaal ‘Mooi Mens’.

Een gevoel van verplichting

Persoonlijk voel ik mij bijvoorbeeld ontzettend schuldig als ik ziek ben en mij ziek meld op mijn werk. Ook al doe ik dat zelden. Maar ook tegenover vriendinnen of bij andere privéafspraken. Verplichtingen afzeggen, voelt voor mij alsof ik niet sterk genoeg ben om te doen wat er van mij wordt verwacht. Maar is dat ook zo?

Waarom voel ik mij zo verplicht? Waarom voelt het alsof ik pas een voldaan en goed gevoel mag hebben als ik iets heb volbracht of gedaan? Als ik productief ben geweest. Is uitrusten dan niet zinvol en nodig om daarna weer te kunnen presteren? Natuurlijk wel. Daarom moeten we dat schuldgevoel zien kwijt te raken. Want heel logisch gezien heb je totaal niets aan een schuldgevoel. Het is er en het laat je rot voelen, maar verder heb je er niets aan. Het kan je natuurlijk na een stomme daad of verkeerde beslissing laten inzien dat je het de volgende beter anders kunt doen. Leer er ook gerust van wanneer er zo iets gebeurt. Maar laat het daarna los, want het draagt niets bij aan je dag of aan je leven.

Je niet verzetten, maar leren om los te laten

Pas wel op voor het gevaar dat hierin schuilt. Proberen je niet meer zo schuldig over bepaalde dingen of situaties te voelen, betekent niet dat je je tegen je schuldgevoel moet afzetten. Dat je je er van moet dissociëren. Dat werkt namelijk averechts. Dan kan het zo zijn dat je denkt dat je je pas goed zal voelen wanneer je geen schuldgevoel meer hebt. Dat je pas een goed mens bent wanneer je je nooit meer schuldig voelt. Ook dat is niet gezond. En onmogelijk zelfs. Probeer in plaats daarvan een gezonde relatie met jezelf te creëren en een balans te vinden. Een relatie met jezelf waarin je leert van je fouten en waarbij je je bewust bent van alle gevoelens, ook van schuldgevoelens. Maar tegelijkertijd een relatie met jezelf waarin je je niet door die gevoelens laat overmannen en waarbij je er niet aan onderdoor gaat.

Je bent goed zoals je bent

Je bent goed genoeg zoals je bent. Dat ben je altijd al geweest. Daarvoor hoef je niet te presteren of iets bijzonders te doen. Je bent goed zoals je bent, geboren als een perfect en volmaakt persoon. We zien vaak niet wie we werkelijk zijn. Ons zelfbeeld is gebaseerd op allerlei aangeleerde gedachtepatronen en opvattingen. Maar we zijn al die dingen niet. We zijn een ziel in een lichaam en we bestaan allemaal uit onvoorwaardelijke liefde. Laat die liefde – voor jezelf en voor anderen – voortaan de hoofdrol spelen in je leven. Liefde overstijgt alles. Probeer geen afkeer of angst te hebben tegen gevoelens, emoties en gedachten, maar bekijk ze vanuit liefde. Verzet je er niet tegen, maar observeer het gewoon en vergeef jezelf. Neem je voor om het vanaf nu beter te gaan doen. Om jezelf goed genoeg te vinden, zonder extreem je best te hoeven doen. Wees gewoon jezelf, ontspan en geniet van je leven zolang het duurt.